Toen we het tijdens het avondeten een gesprek hadden over de United States, was dat voor onze oudste dochter aanleiding om met opgeheven hoofd en haar rechterhand op haar hart de volgende woorden op te dreunen:

‘I pledge allegiance to the Flag of the United States of America, and to the Republic for which it stands, one Nation under God, indivisible, with liberty and justice for all.’

Wat het betekende? Dat wist ze niet.

Ze is net begonnen in kindergarten, het jaar voor elementary school, de basisschool waar je als zesjarige heen gaat. En blijkbaar hoort de pledge bij het curriculum. Dat ze op de schattige pre-school van onze dochters ‘s ochtends iets patriottistisch met de vlag doen en er bij zingen, dat wist ik al. Maar deze pledge kwam als een verrassing.

Onderwijs in patriottisme

De pledge of allegiance werd in 1892 geschreven door Francis Bellamy, met als doel het patriottisme en het nationale gevoel in het land op een hoger niveau te krijgen. Dat was na de Amerikaanse Burgeroorlog en de daarbij gepaarde patriottistische geestdrift tot een dieptepunt gezakt. De bedoeling was om de pledge op scholen in te voeren en hiermee kinderen te onderwijzen in het patriottisme. De eed moest snel en to-the-point zijn, waarop Bellamy een tekst ontwierp die in 15 seconden opgezegd kon worden. Sindsdien wordt op de meeste scholen de dag geopend met de pledge. Maar ook voorafgaande aan vergaderingen van de overheid en allerhande feestelijkheden wordt er trouw gezworen aan de vlag.

Loyaliteitsconflict

Sinds Francis Bellamy in 1892 de pledge schreef, is de tekst al een aantal keer aangepast. In 1923 werd ‘my flag’ vervangen door ‘the flag’, onder andere om de vele immigranten kinderen in de scholen tegemoet te komen. Op die manier wilde men voorkomen dat de immigranten een loyaliteitsconflict kregen waarbij ze het gevoel hadden te moeten kiezen tussen hun geboorteland en hun ‘nieuwe’ land, de Verenigde Staten. Een saillant detail is dat de pledge voorheen gepaard ging met een saluut. Omdat de saluut erg leek op de nazi-saluut werd deze tijdens de tweede wereldoorlog vervangen door de hand op het hart.

Under god

Aangespoord door de Knights of Columbus (een Katholieke mannenclub), werd in 1954 de tekst voor het laatst aangepast door de woorden ‘under god’ toe te voegen. Deze religieuze aanpassing van de pledge was bedoeld om de ‘goddeloosheid van het communisme’ tijdens de Koude Oorlog af te wijzen. In de strijd tegen het Rode Gevaar werd in de VS van de jaren vijftig nog wel eens vergeten dat vrijheid, en zo ook godsdienstvrijheid, een van de belangrijkste pijlers van het land is. Niet zo gek dus dat de toevoeging van deze woorden al heel wat tegenstand heeft opgeroepen, tot de rechtbank aan toe.

Oproep tot boycot

Via de website www.dontsaythepledge.com, wordt bijvoorbeeld opgeroepen tot een boycot van de pledge. Het doel van de website is zoveel mogelijk mensen over te halen te blijven zitten tijdens de pledge, of je nu religieus bent of niet. Zo willen de tegenstanders duidelijk maken dat de woorden ‘under god’ niet in de eed thuishoren en dat de originele tekst terug moet komen. Uit de ervaringen die gedeeld worden op de website wordt duidelijk dat het ‘blijven zitten’ tijdens de pledge in veel gevallen niet wordt gewaardeerd. Zo vertelt een scholier uit California dat hij door zijn leraren tweemaal gevraagd werd op te staan voorafgaande aan de eed. Toen hij dit weigerde moest hij de ruimte verlaten en werd hij twee dagen geschorst van school.

Indoctrinatie

De passage ‘under god’ is niet het enige element van de pledge dat op kritiek kan rekenen. Dat kleine kinderen op school al worden ‘verplicht’ de eed op te zeggen, roept veel tegenstand op. Het belangrijkste wat de tegenstanders zich afvragen is of kinderen op die leeftijd überhaupt wel weten wat ze opzeggen. Volgens hen is de betekenis van de pledge voor kinderen geheel onduidelijk en dus eigenlijk gewoon indoctrinatie. En dat in het land van de vrijheid. Tegenstanders van de pledge of allegiance hebben kortom voldoende argumenten om hun standpunt te onderbouwen.

Herleving van het patriottisme 

Volgens de Amerikaanse wet kunnen kinderen niet verplicht worden om aan de pledge mee te doen. Helaas is dit op veel scholen niet de realiteit en al helemaal niet meer sinds de terroristische aanval op 9/11 en de daarbij gepaarde heropleving van het patriottisme. Volgens het First Amendment Center hebben scholen zelfs een belangrijke rol gehad in het aanwakkeren van dit hernieuwde patriottisme door in toenemende mate de nadruk te leggen op de pledge. 

Culturele ervaring

Ondanks het feit dat de kinderen in de klas van mijn oudste dochter nu elke dag de pledge opzeggen, hebben ze volgens haar juf nog niet specifiek gesproken over wat het betekent. Ze leggen wel uit dat de eed een verwijzing is naar het land waarin ze nu leven. De juf heeft overigens nog niet meegemaakt dat kinderen (of hun ouders) de pledge weigerden. Voor ons als tijdelijke inwoners van de VS, die alle bijzondere, mooie en gekke ervaringen vol enthousiasme opnemen, blijft de pledge en het feit dat onze kinderen dit doodleuk aan de eettafel opdreunen, vooral een interessant cultureel fenomeen.