Terwijl de Amerikanen zich verheugen op de komst van de belangrijkste man van het land, Santa Claus, en de Nederlandse vaders en moeders blij zijn dat Sinterklaas weer naar Spanje is vertrokken, realiseert bijna niemand zich hoe verwant deze twee mannen aan elkaar zijn. Hoe zit dit eigenlijk?

Kolonisten

Duitse, Britse en Nederlandse kolonisten die zich vanaf de 17^e eeuw vestigden in het Nieuwe Land, Amerika, namen veel van hun eigen tradities mee. Rond het einde van het jaar vierden de Duitsers Christkind, de Britten Father Christmas en de Nederlanders Sinterklaas. Al deze tradities hebben eenzelfde historische ontstaansgeschiedenis: Sint Nicolaas, de heilige bisschop die in de derde eeuw na Christus geboren werd in Myra, toen Griekenland en tegenwoordig Turkije. De Santa Claus zoals we die nu kennen komt onder andere voort uit deze drie tradities. En zijn naam, dat is een directe verbastering van het woord Sinterklaas.

Hollandse zeeman

De Amerikaanse literatuur heeft grote invloed gehad op de ontstaansgeschiedenis van de huidige Santa Claus. In 1809 schreef Washington Irvin de History of New York, waarin Sinterklaas veramerikaniseerd werd tot Santa Claus. In dit boek, een parodie op de Nederlandse cultuur in New York, werd Santa voor het eerst afgebeeld als een rondbuikige Hollandse zeeman in een groene winterjas en met een pijp in zijn mond. Later, in 1822, kwam Clemente Moore met A visit from St. Nicholas over een vrolijke oude elf die met kerstmis door de schoorsteen en een slee met acht rendieren had. Dat was het begin van de huidige Santa Claus, die op den duur steeds minder weg had van zijn Hollandse naamgenoot.

Melk, koekjes en Rudolf

Waar Sinterklaas een lange, slanke, statige man is in een religieus gewaad, is Santa een gezellig dikkertje dat van lekker eten en een glaasje houdt. Amerikaanse kinderen laten dan ook een glas melk, koekjes en soms zelf een biertje of een whisky voor de lieve man achter, terwijl Sinterklaas het moet doen met wat water en een wortel voor zijn paard. De wortels zijn trouwens ook terug te vinden bij Santa Claus, waar ze worden achtergelaten voor Santa’s negen rendieren. Santa had overigens eerst acht rendieren. De negende, Rudolph the red-nosed-reindeer, is in 1939 bedacht door Robert L. May die een boek over Rudolf schreef. Ook zong Gene Autry een gelijknamig lied over dit negende rendier en sindsdien is hij het bekendste rendier van het stel.

Grumpus of Krampus

In de Hudson Valley, in de staat New York, wordt nog steeds elk jaar Sinterklaas gevierd, al ziet dit feest er behoorlijk anders uit dan het Sinterklaasfeest zoals wij dat kennen in Nederland. Zo wordt Sinterklaas in deze traditie vergezeld door Grumpus, ook wel Krampus genoemd in landen als Hongarije, Slovenië en Oostenrijk. Dit is een wild uitziende half man, half beest, die met rammelende kettingen de kinderen bang maakt. Doe mij dan maar een gezellige roetveegpiet!